In de tentoonstelling Momentum of Light onderzoekt fotograaf Iwan Baan (1975 Alkmaar, opgegroeid in Bergen en woonachtig in Amsterdam) de wisselwerking tussen natuurlijk zonlicht, lokale architectuur en het dagelijkse leven in het West-Afrikaanse land Burkina Faso. De tentoonstelling presenteert een reeks beelden die Baan heeft vastgelegd tijdens zijn reizen met de Burkinese architect Francis Kéré (winnaar van de Pritzker Architecture Prize 2022). Tijdens een reis door Burkina Faso in maart 2020 legde Baan vast hoe de natuurlijke lichtcyclus van de zon de volksarchitectuur in Burkina Faso vormgeeft. Dit is te zien in de foto’s die Baan maakt van de publieke gebouwen in Gando en Pouni, de belangrijkste moskee in Bobo-Dioulasso en de versierde huizen van Tiébélé.
Op het Afrikaanse continent, maar vooral in de regio ten zuiden van de Sahara, heeft het licht van de zon een bijzonder sterke kwaliteit – een feit dat duidelijk wordt in traditionele gebouwen en in de manier waarop zonlicht de dagelijkse routines van hun bewoners vormgeeft. Zonder kunstlicht moest architectuur gebruikmaken van zonlicht om een lichtbron in een gebouw te creëren, maar tegelijkertijd moest het de bewoners van een huis beschermen tegen de intensiteit ervan. Het resultaat is een volksarchitectuur die werkt met heel weinig of kleine openingen. Ze maken de binnenkant van een gebouw bijna pikdonker, terwijl de buitenkant wordt verlicht door fel zonlicht.
Met zijn gecombineerde passie voor documentaire en ruimte, onthullen Baans foto’s ons aangeboren vermogen om onze beschikbare objecten en materialen opnieuw toe te eigenen, om zo een plek te vinden die we de onze kunnen noemen. Voorbeelden hiervan zijn te zien in zijn werk over informele gemeenschappen waar volksarchitectuur en placemaking dienen als voorbeeld van menselijke vindingrijkheid. Voor de foto’s van Torre David in Caracas ontving Baan de Gouden Leeuw voor Beste installatie op de Architectuur biënnale van Venetië, 2012.
